Funkcjonalne zależności między współczynnikami popytu a utargiem całkowitym

Z tego przykładu nie należy wyciągać wniosku, że każdy przedsiębiorca osiąga ma-ksymalny utarg całkowity (najwyższy obrót) przy współczynniku cenowej elastyczności równym jedności. Przykład i zbudowana na jego podstawie krzywa popytu ilustruje je-dynie to, że na różnych jej odcinkach mamy do czynienia z różną wartością współczynników elastyczności popytu. Wynika to stąd, że jednakowe obniżki cen i przyrosty popytu są liczone za każdym razem od innej podstawy, gdyż w miarę przesuwania się w dół po krzywej popytu, poziom ceny jest coraz niższy, zaś poziom popytu jest coraz wyższy.

Odpowiedź na pytanie, kiedy przedsiębiorcy opłaca się podnieść cenę, a kiedy ją obniżyć, można uogólnić, podając schematycznie, jak niżej:

Podane zależności miedzy wysokością współczynnika cenowej elastyczności popytu i kierunku zmiany ceny a zmianami utargu całkowitego można interpretować także w kontekście liczbowego przykładu ceny biletów na koncert rockowy. Punktem odniesienia będzie sytuacja charakteryzująca się jednostkową elastycznością popytu.

Przypadek 1. Gdy ep > 1 i przedsiębiorca podwyższa cenę biletu z 300 do 500, wówczas utarg całkowity spada.

Przypadek 2. Gdy ep > 1, ale przedsiębiorca stopniowo obniża cenę biletu z 500 do 300, wówczas utarg całkowity rośnie.

Przypadek 3. Gdy ep < 1 i przedsiębiorca podwyższa cenę ze 100 do 300, wówczas całkowity utarg rośnie.

Przypadek 4. Gdy ep < 1, ale przedsiębiorca obniża cenę z 300 do 100, wówczas utarg całkowity maleje.

Wynika stąd ogólny wniosek, że przedsiębiorcy opłaci się podwyższać cenę tylko wówczas, gdy cenowa elastyczność popytu jest mniejsza od jedności. Przedsiębiorca jest zainteresowany, aby reakcja konsumenta na wzrost ceny była jak najsłabsza. Z jego punktu widzenia sytuacja byłaby idealna, gdyby współczynnik ep = 0. Wówczas mógłby niemal w nieskończoność podnosić cenę i nie traciłby na utargu.

Przedsiębiorcy opłaci się natomiast obniżać cenę tylko wówczas, gdy cenowa ela-styczność popytu jest większa od jedności.

Im silniejsza jest reakcja konsumenta na obniżkę ceny, tym większy może być efekt w postaci utargu całkowitego.

Wzrost lub spadek utargu całkowitego nie musi być rozstrzygającym kryterium opłacalności. O tym decyduje zysk, a jego wielkość zależy nie tylko od wysokości utargu, ale także od wysokości kosztów wytwarzania. Zagadnienia te są przedmiotem dokładnej analizy w rozdziale poświęconym teorii funkcjonowania przedsiębiorstwa.

W sumie można stwierdzić, że zmieniające się ceny uruchamiają procesy adapta-cyjne i koordynują zachowanie się konsumentów i producentów bez potrzeby inter- wencji ze strony organów państwowych. Gdy pojawiają się z jakichkolwiek powodów niedobory podaży, wówczas ceny rosną i przedsiębiorcy zaczynają zwiększać produkcję dóbr będących w niedoborze. Gdy pojawiają się nadwyżki, wówczas ceny spadają i pro-ducenci w celu uniknięcia strat zmniejszają podaż produkcji. Te dostosowania dokonują się automatycznie jako rezultat indywidualnych decyzji podejmowanych przez jednostki kierujące się z jednej strony dążeniem do maksymalizacji satysfakcji płynącej z zakupywanych dóbr, z drugiej zaś dążeniem do maksymalizacji zysku przy wytwarzaniu i sprzedaży wyprodukowanych dóbr. Rynek jest więc mechanizmem wzajemnego dostosowywania ciągle zmieniającego się popytu i podaży. Temu towarzyszy alokacja czynników wytwórczych, tzn. przesuwanie z jednej dziedziny do innej określonej części zasobów kapitału i pracy. W rezultacie układ gospodarczy zmierza do stanu równowagi, w którym cele konsumentów i producentów są najlepiej realizowane.

Leave a reply

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>