Gospodarka Narodowa

W każdej gospodarce narodowej oprócz różnych form spółek akcyjnych funkcjo-nują także spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Są one zbliżone do spółek ak-cyjnych strukturą władz i sposobem ich wybierania oraz brakiem odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki. Różni je natomiast niewielki na ogół zasób ka-pitału, ograniczona liczba udziałowców oraz znacznie większa trudność w sprzedaży swoich udziałów, która wymaga zgody pozostałych wspólników. Wspólnicy mają prawo tylko do udziału w rzeczywiście osiągniętym zysku.

Chociaż w gospodarce rynkowej dominującą pozycję zajmują różne typy przedsię-biorstw prywatnych, w niektórych dziedzinach produkcji i usług ważną rolę spełniają także przedsiębiorstwa państwowe. Funkcjonują one przede wszystkim w komunikacji, łączności, energetyce, a więc w dziedzinach o znaczeniu ogólnopaństwowym, a także w przemyśle motoryzacyjnym oraz w niektórych dziedzinach przemysłu wydobywczego. Są one najczęściej zorganizowane w formie spółek akcyjnych, których pakiet kontrolny akcji znajduje się w ręku skarbu państwa. Ich działalność jest w pełni skomercjalizowana, a więc w wysokim stopniu upodobniona do działalności prywatnych spółek akcyjnych, z tym że głównym decydentem w sprawach funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstwa, włącznie z obsadą jego kierowniczych stanowisk, jest od-powiednia instytucja państwowa.

Przedsiębiorstwa komunalne są własnością władz lokalnych. Organizowane są w dziedzinach użyteczności publicznej związanej najczęściej z gospodarką komunalną określonego miasta lub regionu.

W celu ochrony interesów pracowniczych w pewnych dziedzinach produkcji two-rzone są przedsiębiorstwa samorządowe, które mogą przybierać formę akcjonariatu pracowniczego. Akcjonariat pracowniczy powstaje w wyniku sprzedaży majątku przedsiębiorstwa pracownikom w nim zatrudnionym. Ten typ przedsiębiorstw zaczął powstawać w Stanach Zjednoczonych na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych i stanowił formę samoobrony pracowników przed zamknięciem przedsiębiorstwa i utratą pracy. Samorządowa forma przedsiębiorstwa wzbudza duże zainteresowanie pracowników w byłych krajach postkomunistycznych i traktowana jest najczęściej jako forma samoobrony przed prywatyzacją przedsiębiorstw państwowych zagrażającą interesom pracowników.