Mapa preferencji konsumenta

Im wyżej jest położona krzywa obojętności, tym wyższe jest spożycie obu dóbr. Punkt Ereprezentuje wyższy poziom spożycia zarówno warzyw, jak i mięsa w porów-naniu z punktem B, zaś punkt F jest dla konsumenta korzystniejszy niż punkt E. Dla-tego są one umieszczone na odpowiednio wyżej położonej krzywej obojętności. Krzy-

we te tworzą mapę gustów lub preferencji konsumenta i wyrażają jego indywidualne upodobania w obojętnej proporcji konsumowanych dóbr.

Między tymi dobrami występuje zjawisko substytucyjności. Miernikiem efektu subśt3uc’yjhego~jesTkrańcovvi’stopa substytucji rózuiniana jako stosunek przy-rostu spożycia jednegojlobra do ubytku jnnego dobra. Krzywa obojętnóścTskon- struowana jest przy założeniu prawa malejącej substytucyjności krańcowej.

Wysokość rozporządzalnego dochodu przeznaczonego do nabycia obu wymienionych dóbr konsumpcyjnych można przedstawić w układzie dwuwymiarowym w postaci linii budżetu konsumenta.

Za te same 100 tys. zł i przy nie zmienionych cenach może on kupić coraz więcej mięsa, ale za to coraz mniej warzyw. Jego dochód nie jest zawsze wielkością stałą. Gdy dochód rośnie, a relacje cen nie zmieniają się, wówczas linia budżetu przesunie się rów-nolegle na prawo. Gdy zaś dochód spadnie, przy pozostałych warunkach nie zmienionych, wówczas linia budżetu przesunie się równolegle w kierunku początku układu osi współrzędnych. W pierwszym przypadku łączną suma nabywanych dóbr wzrośnie, w drugim zaś spadnie.

W rzeczywistości nie tylko zmienia się poziom dochodu konsumenta, ale także proporcje cen nabywanych towarów na rynku. Zmiany tych cen ilustruje się zmianą na-chylenia linii budżetu (rysunek 4.4).

W pierwszym przypadku, gdy cena dobra W nie zmienia się, a spada cena dobra M przy nie zmienionym dochodzie, wówczas linia budżetu przesuwa się na prawo wzdłuż osi odciętych. Maleje jej kąt nachylenia.

W drugim przypadku, gdy cena dobra W rośnie, a dochód nie zmienia się, wówczas konsument może kupić mniej dobra W przy tej samej ilości dobra M. Można tu rozpatrywać jeszcze inne przypadki, gdy cena dobra M rośnie oraz gdy cena dobra W spada, wówczas zmienia się odpowiednio nachylenie ścieżki budżetu, która ilustruje inne możliwości nabycia obu dóbr przy tym samym dochodzie konsumenta.