Przeprowadzone badanie wskazuje jednak, że stopień zrozumienia zagadnień prawa pracy (umowa o pracę) i przepisów regulujących inne formy zatrudnienia (umowa o dzieło, umowa zlecenie czy samozatrudnienie) był, według własnych deklaracji respondentów, relatywnie wysoki. Połowa zadeklarowała zrozumienie wszystkich zagadnień, o które pytaliśmy. Z drugiej strony, ponad 20% respondentów zadeklarowało brak jasności co do zasad zatrudniania na umowę zlecenie czy o dzieło.

Cennych informacji o przyczynach utrzymywania się nierejestrowanego zatrudnienia mogą dostarczyć opinie samych pracodawców. Przyczyny szarej strefy na rynku pracy to temat, na który respondenci mieli ukształtowane poglądy i chętnie się nimi dzielili. Zdecydowanie najczęściej podawaną przyczyną istnienia szarej strefy na rynku pracy była chęć ograniczenia kosztów. Wymieniło ją spontanicznie, w odpowiedzi na pytanie otwarte, ponad 80% respondentów. Druga pod względem częstości spontanicznego wymieniania przyczyna to chęć zachowania elastyczności w stosunkach z pracownikami (3% wskazań). Po dopytaniu abraz przyczyn powstawania szarej strefy na rynku pracy widziany oczami badanych przedsiębiorców wygląda tak, jak ilustruje wykres 4,5.

Uwaga: liczebność próby N = 1511. „Wskazane .spontanicznie” oznacza wskazanie w odpowiedzi na pytanie otwarte. „Ogółem” oznacza wskazanie po dopytaniu (przedstawieniu respondentom listy możliwych problemów).