W rezultacie badania okazły się w pełni przystające, tak pod względem merytorycznym, jak i metodologicznym. Pozwala to zaprezentować je w jednym rozdziale, zachowując jego spójność. Przy czym, ze względu jednak na to, że badania posiadały swoją specyfikę, pokazano każdą z wymienionych perspektyw (pracobiorców, pracodawców, służb publicznych) odrębnie w pracach IPiSS i CASE.
Warto szczególnie zwrócić uwagę, że wnioski merytoryczne uzyskane z analiz badań obu instytucji okazały się zbliżone. Wzmacnia to ich siłę i dowodzi, że można już zbudować pewien kanon wiedzy empirycznej na temat szarej strefy w Polsce.
I tak z perspektywy zatrudnionych wnioski idą w następujących kierunkach. Trudno, jak wspomniano, o jednoznaczne szacunki zatrudnienia nierejestrowa- nego, jednak stwierdzenie, że jest to około 10% wszystkich pracujących, wydaje się bliskie prawdy. Istotna część jest zatrudniana w innych gospodarstwach domowych – dominują tu prace porządkowe (sprzątanie) i opiekuńcze (dzieci, osoby starsze), a także korepetycje. Zatrudnienie w firmach dotyczy głównie budownictwa, gastronomii, hotelarstwa. Specyficzny a istotny z tej perspektywy obszar zatrudnienia to gospodarstwa rolne.
Pracę nierejestrowaną wykonuje się głównie samodzielnie lub u stałego pracodawcy. Rzadziej organizuje ją szef rozliczający się ze zleceniodawcą. Przy czym praca u jednego pracodawcy może być długa, co tworzy zaufanie pomiędzy stronami, bardzo potrzebne przy tego rodzaju pracy. Praca nierejestrowaną może mieć albo charakter zajęcia głównego, albo dodatkowego. Z badań wynika, że dominuje pierwsza forma. Wykorzystują ją najczęściej osoby młode, słabo wykształcone, a sprowadza się ona głównie do prostych czynności fizycznych. Dorabianiem zajmują się z kolei osoby o wyższym statusie.
Leave a reply