„Viola” jest przedsiębiorstwem państwowym. Dowiadujemy się, że skarb państwa będzie ją prywatyzował poprzez sprzedaż akcji, przekształcając w ten sposób w spółkę akcyjną. Przestanie wówczas funkcjonować według zasad ustawy o przedsiębiorstwach państwowych, a zacznie według reguł prawnych kodeksu handlowego. Będzie to miało olbrzymi wpływ na zarządzanie i strukturę władz. W przedsiębiorstwie państwowym organami zarządzania są: dyrektor, samorząd załogi i wybierana przez załogę rada pracownicza. Władza w spółce akcyjnej jest natomiast przypisana walnemu zgromadzeniu akcjonariuszy, radzie nadzorczej i zarządowi, którym kieruje prezes.
Tymczasem jednak „Viola” funkcjonuje zgodnie z ustawą o przedsiębiorstwach państwowych uchwaloną przez Sejm 25 września w 1981 r. i kilkakrotnie później zmienianą. Zgodnie ze statutem, jej celem jest realizacja zysku i dostarczanie państwu dochodów w postaci dywidendy (obliczanej jako określony procent od wartości majątku trwałego) oraz innych podatków. (Po przekształceniu w spółkę akcyjną dywidendy wypłacać będzie posiadaczom akcji.) Przedmiotem jej działania jest natomiast produkcja i handel na rynku krajowym i zagranicznym. Takie ogólne sformułowanie zakresu działalności pozwoli przedsiębiorstwu (jeśli uzna to za celowe) na rozszerzenie dotychczasowej specjalności nawet na dziedziny nie związane bezpośrednio z produkcją odzieży. Produkcja, bez względu na jej rodzaj, nie jest celem samym w sobie, ale warunkiem osiągania zysku. Zysk natomiast jest niezbędny, by przedsiębiorstwo mogło w dłuższym czasie trwać, rozwijać się oraz regulować swoje zobowiązania względem innych organizacji, pracowników i akcjonariuszy.
Dochodzi godzina 16-ta. Kończy się czas pracy ludzi z biurowca, choć produkcja trwa nadal (o 14-tej zaczęła się druga zmiana). My także musimy rozstać się z zakładem. Zobaczyliśmy i usłyszeliśmy dużo, ale i tak o wiele za mało, byśmy mogli powiedzieć, że dobrze poznaliśmy to przedsiębiorstwo. Możemy jednak stwierdzić, że rzeczywiście jest ono organizacją: ma cele, które realizuje, strukturę wiążącą w całość wiele wyspecjalizowanych stanowisk pracy, ma rozbudowany podsystem techniczny i społeczny (a właściwie wiele takich podsystemów, które tylko w szczególnych przypadkach stają się społeczną całością).
Leave a reply