Efekt dochodowy przy obniżce cen i efekt substytucyjny przy zmianie relacji cen nabywanych dóbr

Zanalizujmy obecnie-gfekty-obniżja cen oraz zmiany relacji cen dóbr W i M przy zało-żeniu, że wysokość nominalnego dochodu konsumenta jest .stałaJRozpatrujemy naj-pierw przypadek, gdy ceny dobra W oraz dobra M zostały obniżone w takim stopniu, iż relacje-między nimi nie uległy zmianie, zrośnie z tego tytułujdóchód realny kon-sumenta, mimo że dochód nominalny się niezmienił. Przy wyższym dochodzie realnym konsument znajdzie się na wyżej położonej krzywej~óbójętności i2, gdyż będzie mógł.więcej Kupić zarówno dobraM, jaki' W(zob. rysunek4.6). ~

Liniajaudżetu przesunie się ró wnol eglez pozycji AB na pozycję A’5’Uzyskuje- my wówczas nowy punkt styczności linii budżetu z krzywą obojętności i2 w punkcie D. Przejście z punktu równowagi L do nowego punktu równowagi D ilustruje efekt dochodowy spowodowany taką obniżką cen obu dóbr, iż relacja między nimi nie ule- gnie zmianie. Tym samym nie zmieni się struktura nabywanych dóbr W_oraz M, cho-ciaż wzrosła ich ilość. Suma zadowolenia (użyteczności całkowitej) konsumenta także wzrosła.

Załóżmy obecnie, że zmieniły się relacje cen obu dóbr, gdyż obniżona została cena dobra’ M przy nie zmienionej cenie dobra W. Linia budżetu zmieni swoje położenie z AB do ,4C. Przy nowycjf relacjach cen i stałym dochodzie nominalnym punkt D staje się dla konsumenta nieosiągalny, gdyż nie mieści się w granicachjozporządzalnego dochodu ._Pod, wpływem zmiany relacji cen konsument będzie zainteresowany zmianą struktury zakupów. Kupi on więcej dobra M, którego cena spadla, ale równocześnie zmniejszy zakupy dobra W, którego cena się nie zmieniła. Pod wpływem zmiany relacji cen obu dóbr konsument dokona substytucji, czyli zastąpienia pewnej ilości dobra W zwiększoną ilością dobra M w tym celu, aby osiągnąć nowy punkt równowagi 5 do-stosowany do zmienionych warunków wyboru.