Krzywa produktu całkowitego a krzywa przeciętnej produkcyjności pracy

Teoria funkcjonowania przedsiębiorstwa opiera się na analizie przebiegu krzywych kosz-tów oraz utargów przeciętnych i krańcowych w warunkach doskonałej i monopolistycz-nej konkurencji. Przyjmijmy dodatkowe założenie, że zasób kapitału produkcyjnego w przedsiębiorstwie jest stały, natomiast zatrudnienie pracowników w tym zasobie kapitału jest zmienne. Przy tym założeniu funkcjonalna zależność między wzrostem produkcji a wzrostem zatrudnienia prezentowana jest w postaci wykresów (rysunek 5.1).

Krzywa produktu całkowitego zaczyna się na osi nakładów czynnika zmiennego L w pewnej odległości od początku układu, współrzędnych. Zawsze musi istnieć pewna mi-nimalna liczba zatrudnionych pracowników, aby możliwe było obsłużenie maszyn i urządzeń produkcyjnych (jako czynników stałych) i uruchomienie produkcji.

Zwiększając stopniowo liczbę zatrudnionych pracowników L, produkcja całkowita Q do punktu a rośnie więcej niż proporcjonalnie w stosunku do wzrostu czynnika zmiennego L. W punkcie a następuje przegięcie funkcji produkcji i od tego momentu produkcja Q rośnie mniej niż proporcjonalnie w stosunku dojyzrośtu zatrudnienia L. W punkcie c produkcja osiąga swoje maksimum i dalsze zw iększan ie żataidn ienfaprzy nie zmienionych rzeczowych czynnikach produkcji może spowodowaćTże~produkcja zacznie spadać, jeśli coraz większa liczba pracowników będzie przeszkadzać sobie na-wzajem lub oglądać się, któiy z nich ma wykonać pracę.

Zobaczmy obecnie, jak kształtuje się przeciętna i krańcowa produkcyjność pracy. Przeciętna produkcyjność mierzona jest wielkością produkcji na jednego zatrudnione go, czyli , zaś krańcowa produkcyjność mierzona jest przyrostem produkcji w sto-sunku do przyrostu zatrudnionych, czyli .