Możliwość istnienia straty i jej uzasadnienie

Gdy cena kształtuje się poniżej najniższych przeciętnych kosztów wytwarzania, wówczas przedsiębiorstwo ponosi stratę. Wysokość straty na jednostkę produkcji wy-rażona jest na wykresie odcinkiem ts. Całkowita strata przedsiębiorstwa, oznaczona symbolem Sc, może być zapisana równaniem:

Cena kształtuje się wprawdzie poniżej przeciętnych kosztów wytwarzania, ale jest ona wyższa od przeciętnych kosztów zmiennych. Wobec tego cena pokrywa część kosztów stałych na jednostkę produkcji wyrażoną odcinkiem sp, gdyż przeciętne koszty stałe na jednostkę produkcji wyrażone są odcinkiem tp. Biorąc pod uwagę, że koszty stałe są już kosztami historycznymi, które przedsiębiorstwo musi ponosić nawet wtedy, kiedy produkcja spadnie poniżej rozmiarów Q0, przedsiębiorstwu przez pewien okres może opłacać się kontynuować produkcję, skoro płynące z niej przychody pokry- wąją w całości koszty zmienne produkcji i pewną część kosztów stałych. Dolną granicą bieżącej opłacalności produkcji byłby dalszy spadek ceny do punktu z, czyli do poziomu najniższych przeciętnych kosztów zmiennych, w którym:

Cena nie jest wielkością, na którą przedsiębiorstwo w warunkach doskonałej kon-kurencji ma jakikolwiek wpływ. Musi się ono do jej poziomu dostosować. ChcącHtrzy- mać się na rynku w strukturach konkurencyjnych, kierownictwo takiego przedsiębiorstwa musi dokonywać wszystkich oszczędnościowych posunięć, aby obniżyć przeciętne koszty wytwarzania i początkowo minimalizować stratę, a następnie doprowadzić do jej całkowitej likwidacji. Na dłuższą metę bowiem nie jest możliwe, aby część kosztów stałych nie była pokrywana ceną, gdyż oznaczałoby to stopniową dekapitalizację majątku trwałego przedsiębiorstwa.