Na koniec trzeba jeszcze zwrócić uwagę na kilka niepokojących zjawisk, wynikających z tak nakreślonego obrazu kontroli legalności zatrudnienia. Kontrola ta ma charakter głównie „policyjny”. Polega na jednostkowych inspekcjach – dochodzeniach, mających za cel wykrycie i ukaranie konkretnego faktu nielegalnego zatrudnienia, u często przypadkowo wybranego, lecz konkretnego pracodawcy. Brakuje systemowych analiz ekonomicznych, wskazujących na rejony pojawiania się pracy nierejestrowanej (np. na podstawie danych dotyczących wielkości produkcji versus deklarowanego zatrudnienia).

Poważne wątpliwości budzi także powszechna praktyka podejmowania decyzji o przeprowadzeniu kontroli po otrzymaniu anonimowych skarg. Nawet jeżeli przyczynia się to do wykrycia jednostkowych przypadków łamania prawa – na pewno nie służy systemowemu ograniczaniu zjawiska. Budzić może także wątpliwości natury moralnej i etycznej. Czy rzeczywiście podstawowym zadaniem licznego aparatu kontroli państwa ma być załatwianie indywidualnych sporów (od czego są Sądy Pracy)? Trzeba też zwrócić uwagę na koszty. Brak podejścia systemowego powoduje tak naprawdę ponoszenie niemałych kosztów kontrolnych „na prywatne zlecenia”.