Monthly Archives listopad 2012

W ten sposób oszczędzanie jest nie tylko rezygnacją z bieżącego wydawania środków pieniężnych na konsumpcję, ale także przygotowaniem środków niezbędnych na inwestycje. W gospodarce narodowej mamy więc do czynienia z dwoma podstawowymi strumieniami wydatków konsumpcyjnych i inwestycyjnych. Strumień konsumpcyjny pochodzi z bieżących wydatków, zaś strumień inwestycyjny – z bieżąco gromadzonych oszczędności społeczeństwa.

Niezwykła złożoność i skomplikowanie zjawisk ekonomicznych zawsze stwarzają mo-żliwość spojrzenia na nie z innego punktu widzenia i tym samym opracowania różnych teorii ekonomicznych. Na tym tle od samego początku rozwoju nauki ekonomii po-wstawały i współistniały ze sobą dwa podstawowe nurty: ekonomii pozytywnej i eko-nomii normatywnej.

Ekonomia pozytywna koncentrowała się na wypracowaniu najbardziej uniwer-salnych narzędzi i metod analizy ekonomicznej w celu możliwie bezstronnego uogól-niania procesów gospodarczych i mechanizmów ekonomicznych. Unikała ona wpro-wadzania sądów wartościujących, czyli formułowania stwierdzeń, czy jest to dobre czy złe, korzystne czy też niekorzystne. Dorobek ekonomii pozytywnej, np. z zakresu me-todologii liczenia dochodu narodowego, wydajności pracy, kapitałochłonności produkcji, mnożnika inwestycyjnego, przepływów między gałęziowych, substytucji czynników produkcji, rachunku ekonomicznego, metody dyskonta, jest trwałym osiągnięciem wiedzy ekonomicznej akceptowanym przez ekonomistów o różnych orientacjach ideowych. Tworzy on fundament, na którym budowane są różne szkoły myślenia nor-matywnego.

Z tego przykładu nie należy wyciągać wniosku, że każdy przedsiębiorca osiąga ma-ksymalny utarg całkowity (najwyższy obrót) przy współczynniku cenowej elastyczności równym jedności. Przykład i zbudowana na jego podstawie krzywa popytu ilustruje je-dynie to, że na różnych jej odcinkach mamy do czynienia z różną wartością współczynników elastyczności popytu. Wynika to stąd, że jednakowe obniżki cen i przyrosty popytu są liczone za każdym razem od innej podstawy, gdyż w miarę przesuwania się w dół po krzywej popytu, poziom ceny jest coraz niższy, zaś poziom popytu jest coraz wyższy.

Teoria funkcjonowania przedsiębiorstwa opiera się na analizie przebiegu krzywych kosz-tów oraz utargów przeciętnych i krańcowych w warunkach doskonałej i monopolistycz-nej konkurencji. Przyjmijmy dodatkowe założenie, że zasób kapitału produkcyjnego w przedsiębiorstwie jest stały, natomiast zatrudnienie pracowników w tym zasobie kapitału jest zmienne. Przy tym założeniu funkcjonalna zależność między wzrostem produkcji a wzrostem zatrudnienia prezentowana jest w postaci wykresów (rysunek 5.1).

Stosunek dochodu narodowego w ujęciu nominalnym (ceny bieżące) do dochodu narodowego w ujęciu realnym (ceny stałe) pomnożony przez 100 tworzy wkaźnik na-zywany w ekonomii deflatorem . Jest to miara przeciętnego wzrostu albo spadku cen w kraju na wszystkie dobra i usługi wchodzące w skład produktu narodowego. Jest ona równocześnie miernikiem inflacji lub deflacji w badanym okresie. Za pomocą deflato- ra łatwo można przeliczyć dochód nominalny na dochód realny, i odwrotnie. Przy ocenie sytuacji gospodarczej kraju posługujemy się z jednej strony stopą wzrostu lub spadku realnego produktu lub dochodu narodowego, z drugiej zaś przeciętną stopą wzrostu cen w kraju.

Załóżmy, że przeciętna płaca pracowników za godzinę wynosi 6000 zł. Wówczas przedsiębiorcy opłaca się zatrudnić tylko 4 pracowników, gdyż produkcyjność krańcowa 5 pracownika wynosi 4000 i jest niższa od przeciętnej płacy godzinowej. Zatem koszt jego zatrudnienia jest wyższy od efektu jego pracy.

Przy założeniu warunków doskonałej konkurencji formułuje się w teorii ekonomii zasadę, że przedsiębiorcy maksymalizujący zysk będą zatrudniać pracowników do momentu, w którym krańcowa produkcyjność pracy zrówna się z płacą.

Rozmiary sprzedaży OA zapewniają wpływy pokrywające zaledwie koszty stałe. Nie pokrywają natomiast kosztów zmiennych. Dlatego przedsiębiorstwo będzie ponosiło stratę. W miarę zwiększania sprzedaży produkcji wzrasta nadwyżka wartości sprzedaży nad kosztami stałymi, ale aż do punktu Pr nie pokrywa ona rosnącej sumy kosztów zmiennych. Strata na jednostce sprzedanej produkcji jest coraz mniejsza, ale łączna suma strat rośnie aż do punktu Pr.