W Polsce kontrole legalności zatrudnienia prowadzone są przez pięć instytucji: Państwową Inspekcję Pracy, Oddziały Kontroli Legalności Zatrudnienia przy Urzędzie Wojewódzkim, urzędy skarbowe, ZUS i Straż Graniczną. Pierwsze pytanie dotyczyło ogólnego wpływu kontroli legalności zatrudnienia na zmniejszenie liczby pracujących w szarej strefie.

Większość respondentów (66,3%) wierzy, że kontrole mają wpływ na zmniejszenie zatrudnienia w szarej strefie. Blisko 1/3 respondentów (32,5%) było innego zdania. Uznało, że kontrole nie mają wpływu na zmniejszenie pracy nierejestrowanej.

Interesująca jest także ocena skuteczności kontroli czterech spośród pięciu wymienionych wyżej instytucji.

W opinii respondentów największy wpływ na ograniczenie szarej strefy miały Oddziały Kontroli Legalności Zatrudnienia (blisko 30% odpowiedzi), następnie PIP (27,6% odpowiedzi), urzędy skarbowe (26,5 odpowiedzi) i ZUS (12,1% odpowiedzi).

Zapytano także ankietowanych, czy gdyby kary płacone przez przedsiębiorców były wyższe, kontrola byłaby skuteczniejsza.

Znakomita większość respondentów (75,4%) wyraziła opinię, że zwiększenie kar za zatrudnienie ni erej estrów ane zwiększyłoby wpływ kontroli na zmniejszenie zatrudnienia nierejestrowanego. Powstaje jednak pytanie, jak wysokie powinny być kary, aby zwiększały skuteczność kontroli?