Związek między pracą nierejestrowaną a obciążeniem podatkowym jest złożony. Zdaniem Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego nie jest oczywisty automatyczny spadek liczby oszustw podatkowych po obniżeniu podatków. Nawet w krajach, w których stawki podatkowe i składki na ubezpieczenie są niskie, istnieje praca nielegalna. Dlatego Komitet opowiada się za przeprowadzeniem pogłębionych badań, które wskażą relacje między podatkami i składkami oraz występowaniem pracy nierejestrowanej (Europejski Komitet Ekonomiczno- Społeczny 2005a).

Badania wykazują, że praca nielegalna dotyczy bardzo małych przedsiębiorstw z ograniczonymi środkami administracyjnymi. Należy więc zastanowić się, czy wynika to z nieznajomości obowiązujących zasad, ich skomplikowania, czy może praca nielegalna jest działaniem świadomym, mającym na celu zwiększenie konkurencyjności.

Zdaniem Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego szczegółowe przepisy są wynikiem dużej potrzeby sprawiedliwości w naszym społeczeństwie. System podatkowy dobrze to ilustruje. Gdy w danej branży gospodarki wielu pracodawców i pracowników nie deklaruje swoich dochodów, system podatkowy nie może być uznawany za sprawiedliwy przez uczciwych pracodawców, których często nieuczciwa konkurencja zmusza do zamykania działalności. Istnieje zatem potrzeba – zdaniem Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego – wykształcenia nowych postaw w celu uproszczenia systemów zarówno dla obywateli, jak i władz. Możliwości manipulowania systemem będą wówczas o wiele mniejsze. Jednocześnie Komitet zaleca władzom przeznaczanie większych środków na walkę z poważną przestępczością gospodarczą (Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny 2005a).