Inwestycje a oszczędności

System finansowy tworzy wprawdzie rynek kapitałowy, którego zadaniem jest harmonizowanie decyzji oszczędzających z decyzjami inwestujących, ale rzadko udaje się osiągnąć idelną zgodność. Przypuśćmy, że posiadacze dochodów zamierzają oszczędzać 10 mld doi. rocznie. Z tego nie wynika, że również przedsiębiorcy będą planować swoje wydatki inwestycyjne na poziomie 10 mld doi. Pewna zbieżność decyzji może istnieć jedynie w wielkich korporacjach, w których zaplanowana suma oszczędności w formie nie rozdzielonych zysków może w przybliżeniu odpowiadać zamierzonym projektom inwestycyjnym. W skali całej gospodarki rozmiary zamierzonych inwestycji, w zależności od bieżącej i przewidywanej sytuacji na rynku, kształtują się na poziomie wyższym lub niższym od zamierzonych oszczędności. Każda taka rozbieżność między zamierzonymi inwestycjami i zamierzonymi oszczędnościami uruchamia w toku ich realizacji mechanizm ekonomiczny, który bądź sprzyja rozwojowi koniunktury, bądź też prowadzi gospodarkę w kierunku recesji (spadku produkcji).

Załóżmy, że społeczeństwo zwiększyło swoje oszczędności w stosunku do roz-miarów inwestycji podejmowanych przez przedsiębiorców. Wówczas występuje nie-równość typu: Os > I. Wzrostowi oszczędności towarzyszy zmniejszenie wydatków na bieżącą konsumpcję, gdyż oszczędzanie jest rezygnacją z bieżącego wydawania. Jeśli społeczeństwo powstrzymało się od wydawania jakiejś części swojego dochodu, to przedsiębiorcy z konieczności nie mogą sprzedać części wyprodukowanych towarów. Rosną wówczas nie sprzedane zapasy towarów, co zniechęca przedsiębiorców do dalszego inwestowania. Wówczas kurczy się produkcja, spada zatrudnienie i tym samym spadają dochody. To powoduje dalsze ograniczanie wydatków inwestycyjnych i w ten sposób uruchomiony zostaje mechanizm depresyjny, pchający gospodarkę w kierunku mniej lub bardziej głębokiej recesji gospodarczej (dekoniunktury).