Z uwagi na wspomniane już przeszkody w prowadzeniu badań nad popytem na pracę nierejestrowaną, przede wszystkim z uwagi na jej pozaprawny charakter, w celu poznania rzeczywistego zainteresowania pracodawców pracą bez rejestracji przeprowadzono badanie Mystery Shopper. Badanie to wykorzystuje metodę obserwacji niejawnej. Ankieterzy, jako potencjalne osoby poszukujące pracy, odpowiadały na ogłoszenia prasowe i w czasie rozmowy, prowadzonej według wyznaczonego scenariusza, mieli za zadanie wysondować charakter i formę proponowanego zatrudnienia. Głównym celem badania było zmierzenie liczby ofert pracy nierejestrowanej wśród ofert pracy pojawiających się w ogólnodostępnych mediach oraz poznanie mechanizmów zatrudniania w szarej strefie i poziomu jawności tego typu ofert. W czasie 8 miesięcy trwania projektu przeprowadzono 2490 telefonicznych rozmów o pracę. Podawano się za osoby poszukujące pracy (w każdym miesiącu badania przeprowadzono przynajmniej 300 wywiadów). Ponadto ankieterzy odwiedzili 10 wybranych firm – sprawdzając oferty, które, mimo braku bezpośredniej deklaracji, wzbudzały podejrzenie co do legalności zatrudnienia, w celu ustalenia w rozmowie osobistej stanu faktycznego i charakteru proponowanej pracy.
Ankieterzy w 204 rozmowach o pracę (8,22% ofert) mieli wątpliwości co do legalności formy proponowanego zatrudnienia. W większość przypadków oferty dotyczyły pracy całkowicie nierejestrowanej – analizowana w innych badaniach forma wykazywania tylko części wynagrodzenia pojawiała się rzadko – 7,8% ofert pracy w szarej strefie. Świadczyć to może nie tyle o jej znikomym rozmiarze na rynku pracy, co o nieco innym mechanizmie zawierania takiego rodzaju transakcji, gdzie umowa na niższą kwotę niż rzeczywiście wypłacana jest formą uzgodnionego i akceptowanego przez obie strony porozumienia z elementami rozłożonego ryzyka i obustronnym zaufaniem.
Leave a reply