Monthly Archives luty 2012

Wydatki osobowe obejmują wszelkiego rodzaju wynagrodzenia za pracę zatrud-nionych w przedsiębiorstwie na szczeblach wykonawczych i kierowniczych, pracowników fizycznych i umysłowych. Wynagrodzenia te są wypłacane co tydzień lub có mie- siąc w zależności od kategorii zatrudnionych pracowników. Udział wydatków osobowych w ogólnych kosztach produkcji jest bardzo zróżnicowany i zależny od dziedziny gospodarki narodowej oraz charakteru wytwarzanej produkcji lub usług. W przedsię-biorstwach przemysłu przetwórczego jest on na ogół znacznie niższy niż w różnego ro-dzaju usługach, a nawet w przemyśle wydobywczym, gdyż w przemysłach przetwór-czych dominującą pozycję zajmują wydatki materiałowe.

Powstaje dość istotne pytanie, jaki jest stosunek teorii ekonomii do polityki gospo-darczej?

Polityka gospodarcza to działalność państwa lub innego organu publicznego, zmierzająca do osiągnięcia konkretnych celów społeczno-ekonomicznych w ściśle okre-ślonych warunkach i określonym horyzoncie czasu. Obejmuje ona całą politykę fiskalną (skarbową) i dochodową oraz politykę pieniężną mającą na celu ograniczenie lub za-hamowanie inflacji, zmniejszenie lub likwidację bezrobocia, zrównoważenie budżetu państwa, zrównoważenie bilansu płatniczego kraju, przesunięcie środków finansowych z jednych regionów kraju do innych itp. Każda polityka gospodarcza opiera się – milcząco lub jawnie – na określonej teorii ekonomicznej, która stanowi podstawę dokonania diagnozy, czyli rozpoznania i oceny stanu wyjściowego. Wskazuje ona na przyczyny niezadowalającego stanu rzeczy oraz na występujące zagrożenia w bliższej i dalszej perspektywie. Polityka ekonomiczna jest sposobem działania i rozwiązywania proble-mów gospodarczych z punktu widzenia interesu publicznego. Każdy rząd w swoich de-cyzjach stara się uwzględniać interes publiczny i zabiega różnymi sposobami o uznanie w opinii społecznej. Ma to zasadnicze znaczenie w systemach demokracji parlamentarnej, gdyż od stopnia poparcia społecznego dla polityki rządu zależy jego los, jak również szansa ponownego wyboru przez społeczeństwo tych sił politycznych, które rząd reprezentuje.

Trzecią częścią składową neoklasycznej teorii równowagi ogólnej jest założenie pionowego charakteru funkcji podaży Sa połączone z przyjętą hipotezą elastycznych cen i płac. Można to zilustrować następująco:

Równowaga zgodnie z prawem rynków Saya występuje w punkcie Ex, gdzie popyt globalny Pgl pokrywa się z dochodem narodowym przy pełnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych Ymax i stałym przeciętnym poziomie cen Cj. Jeśli z jakichś względów popyt globalny wzrośnie i krzywa popytu Pgl przesunie się w górę, wówczas zaczną rosnąć ceny. Wraz ze wzrostem cen będą natychmiast rosły płace nominalne w takim stopniu, w jakim płace realne nie ulegną zmianie. Zmieni się położenie krzywej popytu globalnego, ale nie zmieni się popyt realny. Dlatego zarówno dochód realny, jak i zatrudnienie pozostaną na dotychczasowym poziomie.

To cząstkowe optimum producenta nie wyznacza jeszcze optymalnych rozmiarów produkcji, przy których przedsiębiorca maksymalizuje swój zysk. Do wyznaczenia opti-mum ekonomicznego przedsiębiorstwa, przy którym producent maksymalizuje swój zysk, niezbędna jest jeszcze gruntowna analiza kosztów oraz cen i utargów osiąganych ze sprzedanej produkcji.

Koszty stałe obejmują te wszystkie wydatki, które związane są z funkcjonowa-niem przedsiębiorstwa i nie zależą od wielkości wytwarzanej produkcji. Są to głównie koszty zużycia kapitału trwałego (amortyzacja), opłaty za dzierżawę terenu, koszty funkcjonowania administracji, koszty ogrzewania, oświetlenia, odsetki od kredytów itp. Nawet gdy przedsiębiorstwo nie produkuje, np. z powodu strajku pracowników, musi ponosić wymienione koszty.

Wskaźniki stopnia wspomagania finansowego pokazują relację kapitału obce-go do kapitału własnego oraz zdolność firmy do obsługi stałych obciążeń.

Wspomaganie finansowe występuje wówczas, gdy płacone odsetki z tytułu zaciągniętych kredytów lub pożyczek są mniejsze od osiągniętego zysku z pożyczonych kapitałów. Gdyby ten warunek nie został spełniony, zaciąganie kredytu byłoby dla firmy nieopłacalne. Dlatego niezbędne jest branie pod uwagę relacji zysku i odsetek do płaconych odsetek. Dolna graniczna wartość tego wskaźnika wynosi 1,5, chociaż w warunkach wysokiego ryzyka może być odpowiednio wyższa. Wysoki zysk brutto w stosunku do należnych odsetek daje gwarancje terminowego spłacenia zaciągniętych w banku kredytów i pożyczek.

Ilustrowane na hipotetycznym przykładzie liczbowym współzależności międzydziało- we zostały zbudowane zgodnie z metodą przepływów międzygałęziowych, opracowaną przez amerykańskiego ekonomistę W. Leontiefa . Jego metoda operuje nie strukturą działową, lecz strukturą gałęziową bliżej nie określonej gospodarki narodowej.

Uogólniając realne procesy zachodzące w gospodarce narodowej Leontief opisuje, w jaki sposób przedsiębiorcy kupują i sprzedają między sobą wytworzone produkty, przy czym sprzedaż jednej produkcji (zwana przez niego output) stanowi podstawowy nakład (input) dla innej produkcji. Przedstawiając te wymiany międzygałęziowe za pomocą tablicy o podwójnym wejściu (input-output), Leontief stworzył prawdziwą makietę nowoczesnej gospodarki pokazującą wewnętrzne zależności techniczno-ekonomiczne między różnymi gałęziami gospodarki narodowej. Leontief sądził, że dzięki rozwojowi systemu komputerowego i w warunkach istnienia dostatecznej ilości podstawowych informacji można będzie rozwiązać wiele problemów ekonomicznych przewidywanych w przyszłości. Rozpatrzmy więc dokładniej metodologiczną stronę tej koncepcji.