Category Finanse

Przy efekcie dochodowym konsument może nabyć więcej obu dóbr, zaś przy efekcie substytucyjnym zwiększone zakupy jednego dobra wymagają odpowiedniego zmniejszenia zakupów innego dobra. W ten sposób teoria równowagi konsumenta do-datkowo objaśnia prawo popytu będące jednyrrTz istotnych elementów mechanizmu tynkowego. Dokładniejsze zbadanie drugiej strony tego mechanizmu związanego z pra-wem podaży wymaga zapoznania się z teorią funkcjonowania przedsiębiorstwa.

– Na czym polega główna rola rynku w gospodarce narodowej?

– Co to jest popyt i jakie czynniki określają jego wielkość?

– Wyjaśnij dlaczego popyt jest malejącą funkcją ceny .

– Wyjaśnij różnice między nachyleniem krzywej popytu a elastycznością krzywej popytu.

– Jaka jest interpretacja ekonomiczna przesuwania się wzdłuż krzywej popytu i przesunięcia się krzywych popytu?

Inna struktura zakupu wymienionych dóbr, leżąca na i2, nie mieści się najinii budżetu konsufneńfa, chociaż w równymjstopniu odpowiadałaby jego potrzebom. Dlatego JeŁpunkt. styczności linii buclżetu z krzywą obojętności oznaczono symbolem Opt, gdyż stanowi on optymalne, tzn. najlepsze z możliwych rozwiązanie połączenia pragnień i możliwości konsumenta. Jest to jedyny punkt, w którym stopa substytucji równa się relacji cen dóbr W oraz M.

W przypadku a) zakładamy, że rezerwy produkcyjne są w pełni wykorzystane i podaż produkcji jest stała. Ilustrujemy to pionową krzywą podaży, która nie reaguje na dalszy wzrost cen. Jeśli z jakichś powodów popyt wzrośnie (np. z powodu wzrostu dochodów), wówczas krzywa popytu P przesunie się na pozycję Pj i cena rynkowa wzrośnie z Cj do C2. Na rynku ukształtuje się nowy poziom równowagi E', który w po-równaniu ze stanem równowagi E charakteryzuje się wyższym popytem i wyższym po-ziomem ceny, ale tym samym poziomem podaży.

Koszty własne obejmują różnego rodzaju wydatki związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa i wytwarzaniem określonej wielkości produkcji. Można je podzielić na trzy grupywydatkimaterialne, wydatki osobowe oraz wydatki finansowe.

Wydatki materialne dotyczą zużywanyęhTprodukcjrmateriałów, surowców, półprpcluktów’rkomponentów, paliwa, energii itp. Szczególnego rodzaju wydatkiem jest fundusz amortyzacyjny liczony od początkowej wartości środka trwałego z uwzględnieniem przewidywanego~ókreśiTjęgo eksploatacji. Jest to wydatek poniesiony w przeszłości przy zakupie środków trwałych i rozliczany w czasie według następującej formuły:

Gdyby na podstawie tego przykładu liczbowego wykreślić liniową funkcję zależności między wysokością ceny a poziomem zgłaszanego popytu, wówczas do momen-

tu, w którym względne zmiany popytu są większe niż względne zmiany ceny, współ-czynniki elastyczności będą większe od jedności, chociaż stopniowo wykazują tendencję malejącą.

W każdej gospodarce rynkowej istnieje rynek pracy, na którym działają podobne prawa ekonomiczne, jak na rynku towarowym. Jest to prawo popytu i podaży odniesione do czynnika pracy. Jego działanie można zilustrować na następującym wykresie (rysunek 5.6).'

Krzywa popytu na pracę jest malejąca, co oznacza, że przy wyższym poziomie płacy pracodawcy będą zatrudniać mniej pracowników niż przy niższym poziomie płacy.

Marketingem nazywamy rozpoznawanie i wykorzystywanie znajomości rynku, tzn. występujących na nim związków przyczynowo-skutkowych oraz zależności między podmiotami działającymi na rynku a ich otoczeniem. Marketingu nie na-leży utożsamiać z reklamą, chociaż jest ona jego częścią składową. Reklama ma na celu zwrócić uwagę klientów na produkt wytwarzany w danej firmie, pokazać w przy-stępnej formie korzyści płynące z nabycia reklamowanego produktu, wskazać ma jego jakość i korzystne różnice w stosunku do analogicznych produktów wytwarzanych w innych firmach, wywołać u potencjalnego nabywcy pragnienie jego posiadania oraz poinformować, gdzie i jak najlepiej nabyć reklamowany produkt.

Analiza wskaźnikowa jest szeroko stosowaną metodą analizy funkcjonowania przedsiębiorstwa. Do pomiaru efektywności i oceny kondycji finansowej firmy stosuje się szereg wskaźników, z których najważniejsze można podzielić na cztery następujące kategorie:

– wskaźniki płynności,

– wskaźniki wspomagania, zwane także wskaźnikami zadłużenia,

Użyteczność to suma zadowolenia, jaką daje konsumentowi posiadanie danego dobra. Dobro jest tym użyteczniejsze, im intensywniej zaspokaja określoną potrzebę. W miarę zaspokajania potrzeb tracą one na intensywności. Człowiek z reguły dąży przede wszystkim do zaspokojenia najbardziej intensywnych potrzeb, jak wyżywienie, odzież, mieszkanie, jego wyposażenie itp. Dopiero po ich zaspokojeniu pojawiają się potrzeby wyższego rzędu związane z komfortem życia, kulturą, rozrywką itp. Hierarchia potrzeb bywa więc różna.

W tym punkcie relacje cen obu czynników produkcji są równe krańcowej stopie substytucji czynników produkcji, co można wyrazić równaniem

Poza punktem styczności e (na lewo i na prawo) leżą takie kombinacje czynników produkcji niezbędne do wytworzenia jednakowej wielkości produkcji Q2, które przy danych relacjach cen obu czynników produkcji nie mieszczą się w granicach finanso-wych możliwości producenta.

Najważniejszym podmiotem gospodarczym – zarówno ze względu na zakres, jak i mo-żliwości działania w gospodarce narodowej – jest państwo reprezentowane przez rząd i różne wyspecjalizowane jego agendy (ministerstwa, urzędy itp.).

W gospodarce rynkowej państwo nie decyduje bezpośrednio ani w sferze produkcji, ani tym bardziej w sferze konsumpcji. Nawet przedsiębiorstwa państwowe działają na zasadach skomercjalizowanych i wykazują znaczny stopień niezależności od ad-ministracji centralnej. Określony minister może mieć wpływ na obsadzenie stanowiska dyrektora przedsiębiorstwa państwowego, ale nie może nakazać mu robić tego, co mogłoby narazić przedsiębiorstwo na straty.

Zdaniem Keynesa, jeśli w okresie spadającego efektywnego popytu z Pg2 do Pgl następuje pewne obniżenie cen, także przez monopole, to nie towarzyszy temu obniżanie płac nominalnych i gospodarka nie utrzymuje się w punkcie równowagi N czy też E. Nastąpi przejście do punktu K. Dlatego całą uwagę koncentruje on na analizie sytuacji gospodarczej reprezentowanej na wykresie odcinkiem AE, czyli horyzontalnym po-łożeniu krzywej globalnej podaży, przy której ceny są stabilne, a zmiany w globalnym popycie powodują zmiany w realnym dochodzie narodowym i w zatrudnieniu.